Türkiye’de doların yükselmenin ana sebebine dikkat çeken Zirve Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölüm Başkanı ve Ekonomi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Abdülkadir Nağaç , “ABD’deki piyasa verilerinin daha iyiye gitmesi dolayısıyla Amerikan ekonomisinin de iyiye gitmesi beklentisinin devam etmesi sebebiyle Amerikan merkez bankasının faiz yükseltmesinden kaynaklanıyor.” açıklamasında bulundu.
Nağaç, “Bunun dışında bazı zamanlarda küçük ani yükselişler, Türkiye’de riski artıran siyasi polemikler ve ya çevre ülkelerdeki olaylar ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerindeki çöküşlerinden de kaynaklanabiliyor.” ifadelerini kullandı.
Dolardaki artışın ana sebebinin son bir yıl içerisinde Amerikan ekonomisinin gittikçe faiz artırması ve faiz artırma beklentisi içerisinde olmasından kaynaklandığını vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Nağaç, “Bunun da aslında çok açık şekilde dolar-lira paritesi ile Euro-lira paritesini karşılaştırarak görebiliriz. Mesela son bir senede Euro-dolar paritesi toplamda çok değer kazandı ya da kaybetmedi, çok değişmedi. Ama dolar lira karşısında yüzde 20 – 25 değer kazandı. Bunun da çok bariz bir şekilde Avrupa merkez bankasının faiz indirmesinden ama Amerika merkez bankasının faiz yükseltmesinden kaynaklandığını söyleyebiliriz.” şeklinde konuştu.
Döviz piyasasındaki aşırı yükselişin ithalat fiyatlarını olumsuz etkilediğine dikkat çeken Nağaç şunları kaydetti: “Belirli bir zaman sonra fiyatlara yansıyacaktır ve enflasyonda etkisini gösterecektir. Zaten geçen sene de merkez bankasının enflasyon hedeflerinin tutmamasının bir sebebi de döviz fiyatlarındaki yükseliş oldu. Sadece şansımız şöyle yaver gitti ki, petrol fiyatları çok yükselmedi. Dolayısıyla hem petrol fiyatları, hem de döviz kuru etkisi aynı anda oluşmadı. Her ikisi aynı anda oluşsaydı çok yüksek enflasyon oranı çıkabilirdi. Döviz fiyatının yüksek olması ihracatın artmasına sebep olması gerekirken, mevcut konvektörde, dünya ekonomisinin mevcut haliyle biz de Türkiye olarak bu yüksek döviz fiyatlarından yararlanamıyoruz. Dolayısıyla yüksek döviz fiyatlarının pozitif etkilerini kullanamazken, sadece negatif etkilerini görüyoruz. Dolayısıyla uzun vadede Türkiye ekonomisini kötü etkileyeceğini, enflasyonu daha da tetikleyeceğini düşünüyorum.
Hangi Dövize Yatırım Yapılmalı ?
Döviz fiyatlarının artacağı göz önünde bulundurularak, dövize yatırım yapmanın çok mantıklı olacağını kaydeden Doç. Dr. Nağaç, “Ama hangi döviz oranı olduğu çok önemli. Mesela Euro’ya yatırım yaparlarsa, aslında hiç bir değer kazanmayabilir ve hatta değer kaybedebilir, reel getirisi eksi bile olabilir. Mevcut piyasa koşullarında ve faiz beklenti koşullarında doların Euro’yla bir olma ihtimalini göz önüne alarak, yatırımların daha çok dolar üzerine yapılması daha mantıklı olacaktır. Ama aynı zamanda şöyle bir soru da çıkarır ortaya. Yatırım yapmak için borç alacaksa ya da bankaların dış kaynak kullanımında daha çok Euro’ya üstünlük vermesi daha mantıklı olacaktır.” dedi.
