İntihar kuramı üzerine soyut ve somut düşünce
Son yılların en çarpıcı ölüm oranlarından biri intiharın kuramları üzerine soyut ve somut düşünce akımının başlatılması gerekmektedir.
İntihar vakaları neden arttı? İntihar umutsuzluğun ve sosyolojik baskının etkin sonucu mudur? İntihar eylemi genetik faktör sonucu eyleme dönüşür mü? İntihar olayında doğum tarihi, günü ve saati ile yani burçlara göre yatkınlık var mıdır? Medyada yer alan intihar olaylarının yayımlanış biçimine özenenler eyleme geçebilir mi? Gün geçtikçe Türkiye’de artan intihar vakalarının üzerine inceleme yapıldı mı? En büyük etken ekonomik sorunsa eğer intihar önlene bilir mi?
Bu soruları arttırabiliriz. Ancak ortaya bir kuram, çözüm, sonuç ilişkisi koyacaksak çok geniş bir yelpazeden irdelenmesi gereken bir eylem var.
İntihar, dünyada genç ölümleri arasında ikinci sırada gelen ölüm nedenidir. Bu açıdan intihar davranışının gerisindeki faktörleri anlayabilmek ve keşfedebilmek için intihar davranış kuramlarının araştırılması ve bunun üzerine çözüm odaklı çalışmalar ortaya koyulması zorunludur.
Her vaka incelenmeli ve sonuçları raporlanmalı. Ben biraz araştırdım ancak böyle çok detaylı vaka neden, sonuç ilişkisi raporu ve bir araştırmaya rastlamadım.
İNSAN HAYATINA NEDEN SON VERSİN Kİ?
Bir kimsenin toplumsal ve ruhsal nedenlerin etkisi ile kendi hayatına son vermesi olarak ifade edilen intihar, üzerine geliştirilen birçok kuramla çeşitli sebeplere dayandırılmıştır. Ancak TÜİK verilerinde intihar vakalarının gerçekleşme nedenleri; hastalık, aile geçimsizliği, geçim zorluğu, ticari başarısızlık, hissi ilişki ve istediği ile evlenememe, öğrenim başarısızlığı, diğer ve bilinmeyen biçiminde kategorize edildi. Erkek ve kadınların intihar nedenlerinde ilk sırayı “bilinmeyen” nedenler alıyor.
Raporda, resmi verilerde ‘bilinemez’ veya ‘belirsiz’ kılınan intihar nedenlerinin sorunla mücadelede bir sorunsal olarak değerlendirilmesi gerektiğinin altı çizildi.
Bir gazeteci olarak mesleki hayatımda karşılaştığım intihar olaylarının genel sebebi umutların tükenmesi ve çaresizlik. Bize öğretilen çaresizliklerden kurtulmalıyız. Ekonomik sorunların baş gösterdiği şu günlerde çok olanın, az olanla paylaşamadığı bir dünyada, kişi başına düşen gelir adaletsizliğini de düşünürseniz işin içinden çıkmak biraz zor. Gençlerin gelecekten umudunun olmadığı bir dünya varsa o dünyayı yaşanır hale getirmek büyüklere düşmektedir. Evine ekmek götüremeyen bir babanın ruh halini anlamak çok zor olmasa gerek. Hastalık intihar sebebi mi? Manevi duyguların yeterince yerine oturmamışsa evet. Öte yandan hem psikolojik hem bedensel hasta olmadan önce hastalıkları önleme çalışmalarına yatırım yapılmalıdır. İntihar nedenlerini ortadan kaldırmak aslında çokta zor değil ancak bencil bir enerji, çoğul enerjiye karşı bir akım başlatmış durumda. Bu çok üzücü.
İNTİHAR MEDYA İLİŞKİSİ
İntihara sebep olan biyolojik, psikolojik ve toplumsal süreçlerin yanında, bu olayların topluma olan etkisi de önemli bir alandır.
Gazeteci olarak sıkça karşılaştığımız ve kamuoyunu bilgilendirdiğimiz intihar olaylarının topluma sunulmasında toplumsal sorumluluk ve etik bağlamında önemli bir rol üstleniyoruz.
Bunun yanı sıra dijitalleşmenin ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin etkisiyle vatandaşların olay yerinde bir gazeteci edasıyla çekim yapması ve bu görüntüleri sosyal medyada rastgele paylaşımları da toplumun sorumluluğunun yeniden gözden geçirmesi gerektiğini gözler önüne sermektedir.
Hem medya hem de vatandaş olarak günümüzde intihar olaylarının sunumunda da yeni bir sürecin içerisindeyiz. Kamuoyunda yönlendirici etkisi çok daha fazla olan medyada intihar vakalarının yer alış biçimleri, incelenmesi gereken unsurlardandır.
Çok tıklanma ve izlenmenin derdine düşen bazı yayın kuruluşlarının intihar haberlerinin veriliş biçimlerinde özendirici ve intihar için yol gösterici özellikler taşıdığı gözden kaçıyor.
Medyanın insanların duyguları, davranışları ve tutumları üzerindeki etkisinin büyüklüğünü düşünürsek TV kanallarında yayımlanan şiddet içerikli diziler, Türk Toplumunun ahlaki değerlerine hiç uymayan ilişkilerin yer aldığı diziler, toplumun ahlak anlayışını ve bakış açısını zaman içerisinde değiştirmiş ve yozlaştırmıştır.
Ülkemizdeki intihar vakaları dünya ülkeleri ile paralellik göstermesi aslında İNTİHAR olayının dünya genelinde bir sorun olduğunu gösteriyor.
İntihar haberlerinin belli bir tarzda, özendirici, dramatize edilerek verilmesinin, insanların intihar davranışında tetikleyici faktör olabileceği düşüncesinin yanında TV Programlarının da yeniden toplum üzerindeki etkileri araştırılarak gözden geçirilmesi şart olmuştur.
Toplum üzerinde güçlü etkiye sahip olan medyanın özendiricilik etkisinden arındırılması elzemdir.
