Medical Park Gaziantep Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Salih Bakır, cerrahi olarak düzeltilebilen burun tıkanıklığının nedenleri ve tedavisi hakkında merak edilen soruları yanıtladı.
Burun tıkanıklıklarında ameliyat olmak şart mı?
Burun tıkanıklığı KBB Polikliniğine başvuran hastalarda en sık duyulan şikayettir. Burun tıkanıklığı olan hastaların çoğu devamlı ağız solunumu yapmak zorunda kalır. Bu durum sabahları ağız kuruluğu ve tekrarlayan boğaz enfeksiyonlarına neden olur. Ayrıca horlama ve uyku bozuklukları, spor ve fiziksel aktivitelerde güçlük, akciğer ve kalp problemlerinde kötüleşme ve hatta burun tıkanıklığından dolayı kişinin psikolojisinin bozulduğunu ifade etmesi sıklıkla karşılaştığımız diğer şikayetlerdir. Uykuda nefes kesilmesi (apne) gibi ciddi problemi olan hastalarda eğer burunda sorun varsa burun tıkanıklığı giderilmelidir. Onun dışında burun tıkanıklığından rahatsız olan, burundan iyi nefes alamayan hastalarda sorunun kaynağı burnun kıkırdak ve kemik yapısı ise sorunun çözümü yine cerrahi düzeltmedir. Sinüzit ise yaşam kalitesini genellikle olumsuz etkileyen bir hastalık olup nadirende olsa hayatı tehdit edecek veya onarılması sıkıntılı komplikasyonlara yol açabilir. Medikal tedavilerden fayda görmeyen hastalarda cerrahi planlanmalıdır.
Cerrahi düzeltme ile tedavi edilebilen burun tıkanıklığı yapıcı nedenler nelerdir?
Burun tıkanıklığının en sık nedenlerinden biri septum (burun direği) dediğimiz burun kıkırdağında ve/veya kemik yapısında eğrilme olmasıdır. Bir diğer sık neden de burun yan duvarında yer alan ve halk arasında burun eti diye bilinen yapıların aşırı büyüyüp burun tıkanıklığına yol açmasıdır. Buna konkahipertrofisi (burun eti irileşmesi) denmektedir. Burun etleri, her insanda bulunan ancak değişik nedenlerden dolayı hacimleri arttığında burun tıkanıklığı ve burundan nefes almada güçlüğe neden olabilen yapılardır. Bir başka cerrahi uyguladığımız burun tıkanıklığı nedeni sinüzittir. Sinüzit, burun içi ve çevresindeki hava boşluklarının (sinüslerin) iltihabıdır. Daha az rastladığımız tıkanıklık yapıcı iyi ve kötü huylu burun kaynaklı tümörlerde de cerrahi çoğunlukla gerekir.
Burun tıkanıklıklarında ne tür cerrahiler uygulanmaktadır?
Septoplasti, burun tıkanıklığına yol açan septumun eğri kısımlarının cerrahi olarak çıkarılması, düzeltilmesi ve her iki burun pasajının açık olmasının sağlanması işlemidir. Hacmi artmış ve ilaç tedavisi ile küçülmeyen konkalar için farklı tekniklerde kullanılmakla birlikte, radyofrekans cihazı ile küçültme işlemi (halk arasında lazerle burun eti küçültülmesi denilen işlem) kolay uygulanabilirliği, tampon gerektirmemesi gibi üstünlükleri olan oldukça modern bir yöntemdir. Sinüzit hastalığı eğer ilaç tedavilerine dirençli hale gelmişse, yani kronikleşmişse (müzmin sinüzit) veya sinüzit komplikasyon neden olmuşsa, kronik iltihap dışında sinüzite yol açan başka nedenler (polip gibi kitleler, mantar) saptanmışsa Endoskopik Sinüs Cerrahisi (ESC) denilen ameliyatın yapılması gerekir.
Ameliyat süreci nasıldır?
Genel yada lokal anestezi altında yapılabilir. Burun eti küçültülmesi, uygulanması kolay ve hasta açısından oldukça konforlu bir yöntemdir. Hastanede yatmayı gerektirmez. Ameliyat süresi ortalama 10 dakikadır. İşlemden 10-15 dakika sonra hasta taburcu edilir. Septoplasti ve ESC ameliyatı hastalığın özelliklerine göre 30-120 dakika sürebilir. Cerrahi sonrası hastanın birkaç saat yada 1 gün hastanede kalması yeterli olacaktır. Ameliyat sonrası ağrılar genellikle ağrı kesicilerle kontrol edilir. Hasta tamponsuz olarak da taburcu edilebilir yada kanama kontrolü için gerektiğinde farklı tampon türleri kullanılmaktadır. Yüzde morluk ve şişlik görülmez. Normal yaşantıya ve işe oldukça çabuk dönülmektedir.
Çocuklarda görülen burun tıkanıklıklarında da cerrahi uygulanabilir mi?
Çocuklarda burun tıkanıklığı yapan sebepler daha başkadır. En sık rastlanılan nedeni halk arasında “geniz eti” denilen adenoidhipertrofisidir. Geniz etinin aşırı büyüyüp arka burun boşluğunu kapatması burun tıkanıklığına yol açar ve bu durum ameliyatla tedaviyi gerektirir. Sinüzit çocuklarda da rastlanabilir. Biraz uzun ve sabırlı bir ilaç tedavisi sonrasında başarısız kalınırsa cerrahi planlanmalıdır. Yeni doğanda rastlanılan burun tıkanıklığı yapıcı birtakım konjenital (gelişimsel) anomalilerin de çoğunlukla tedavisi cerrahidir. Çocuklarda burun içerisine sokulmuş yabancı cisimler ve iyi veya kötü huylu tümörlerde burun tıkanıklığı nedeni olabilir. Bunlarda da çoğunlukla tedavi yine cerrahi uygulamalardır.
