Yaz aylarıyla birlikte artış gösteren hastalıklar her yaştan insanı yakından etkilese de özellikle yaşlıların sağlığı için tehdit oluşturuyor. Anadolu Sağlık Merkezi Geriatri Uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öktenli 65 yaş ve üstü için sağlıklı bir yaz geçirme ipuçlarını verdi. Öktenli kalp, tansiyon ve diğer kronik hastalığı olan yaşlılara düşme, üşütme, zehirlenme, böcek sokmaları ve sıcak çarpması hakkında önerilerde bulundu:
Böcek sokmaları yaz aylarında artıyor
Yazın, sıcak havalar nedeniyle, ev dışında geçirilen zamanın daha fazla olduğunu belirten Geriatri Uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öktenli “Sıcaklık nedeniyle vücudun açıkta kalan yerleri özellikle böcek sokmalarına karşı daha fazla maruz kalır. Buna bağlı bölgesel alerjik ve iltihabi reaksiyonlar oluşabileceği gibi bu böcekler aracılığı ile bazı bulaşıcı hastalıklara da yaz aylarında daha fazla rastlanıyor. Böcek sokmalarına karşı geliştirilen cilt spreyleri koruyucu olabilir. Özellikle diyabetli hastaların bacaklarındaki böcek sokmalarına bağlı enfeksiyonlar ciddi sonuçlara yol açabiliyor” açıklamasında bulundu.
Ter ve yağ bezlerinin fonksiyonları yaşlanma ile birlikte azalır
Vücuttaki yağ ve ter bezlerinin fonksiyonlarının yaşlanma ile birlikte azalma gösterdiğine değinen Prof. Dr. Çağatay Öktenli “Bu da derinin nemlenmesinin azalmasına ve bunun sonucu kuruluğa neden olabilir. Direkt güneş ışınlarına maruz kalındığında, cildin gördüğü hasar sonucu bütünlüğü bozulur ve su içeriği azalarak kuruluğa yol açar. Kuruluk bacaklarda daha fazla olmak üzere ellerin üzerinde, kollarda ve gövdede görülür. Kaşıntı ile birlikte, bu bölgelerde cilt kuru, kepekli ve çatlak görünümdedir. Bu çatlaklar cilt enfeksiyonlarına zemin hazırlar. Yaz boyunca nemlendirici kullanımı gerekebilir. Banyoyu ılık su ile almak daha uygundur. Çok sıcak su cildin kuru hissedilmesine ve kaşıntılara neden olabilir” dedi.
Sıcak çarpması ölümcül olabilir
Sıcak çarpmasının, aşırı sıcak ve nemli havanın neden olduğu en riskli ve ölümcül durum olduğunu söyleyen Prof. Dr. Çağatay Öktenli “Şeker hastalığı, hipertansiyon ve kalp yetmezliği gibi kronik hastalığı olan yaşlı hastalar büyük risk altında. Bunlara; sinir sistemini etkileyen ilaçlar veya idrar söktürücü ilaçlar eklendiğinde sıcak çarpması riski daha da artıyor. Ayrıca, yaşlı bireylerde ter bezlerinin sayısı ve salgısının azalmasına bağlı olarak terleme azalır. Bunun yanında derinin damarlanması da azaldığından yaşlılarda sıcak çarpması riski yüksektir. Sıcak çarpmasının kırgınlık, baş ağrısı ve baş dönmesi gibi ilk belirtileri, bazen anlaşılamayabilir. Sıcak çarpmasından şüphelenilen bir yaşlının hızla soğuk su ile yıkanması ve en yakın sağlık kuruluşuna götürülmesi gerekir” açıklamasında bulundu.
Yaşlılıkta besin zehirlenmesine dikkat
Temizliği şüpheli veya denetimsiz suların içilmesi ya da bunlar ile yıkanan sebze ve meyvelerin neden olduğu yaz ishalleri yazın en sık görülen hastalıklar arasında olduğunu aktaran Anadolu Sağlık Merkezi Geriatri Uzmanı Prof. Dr. Çağatay Öktenli “Yaz ishallerinin diğer bir nedeni de yazın sıcak nedeniyle yiyeceklerin hızla bozulmasıdır. Yazın sıcak havalarda terleme ile vücuttan su kaybı fazla olur. Yaşlılarda besin zehirlenmesi, su ve mineral kaybına neden olarak son derece kötü sonuçlar doğurabilir” şeklinde konuştu.
Kaygan zemin, kablo ve hortumlar düşmelere sebep olabilir
Özellikle yaşlı hastalarda düşme sonucu basit çürüklerden, ciddi doku ezilmesine, kalça, bacak, kol, el bileği ve kaburga kırıkları hatta kafa travmalarına ve beyin zarı altına kanamalara kadar önemli hasarlar meydana gelebildiğinin altını çizen Prof. Dr. Çağatay Öktenli “Kazalar, yaşlılardaki ölüm nedenleri arasında kalp-damar hastalıkları, kanser, felç ve akciğer hastalıklarından sonra beşinci sırada yer alıyor ve kazaların üçte ikisi düşme ile ilişkili. Ev içinde veya dışında (özellikle havuz ve duşların kenarlarında) kaygan zeminlerin olmaması, ıslak zeminlerin her zaman kuru tutulması gerekir. Kablo, hortum gibi materyallerin açıkta olmaması gerekir, bu tür materyaller yaşlıların takılmasına neden olabilir. Yüksek topuklu ayakkabılar ve tabanı kaygan terlikler düşmenize yol açabilir. Ayağı kavrayan ayakkabıların kullanılması gerekir. Kaygan ve ıslak bir zeminde yürürken eller cepte olmamalı. Düzenli göz muayeneleri olunmalı. Görme bozuklukları düşmelerde önemli rol oynar” dedi.
Terleyince derhal giysilerinizi değiştirin
Prof. Dr. Çağatay Öktenli yaşlılara terledikleri zaman derhal giysilerinin değiştirilmesi gerektiğini ve rüzgârlı ya da klimalı ortamlardan uzak durulmamasını belirterek şu önerilerde bulundu: “Sık terleme ve sonrasında serinlemek için rüzgârda kalmak ya da soğuk duş almanın vücut direncini düşürmesi, klimalı ortamlarda uzun süre kalınması yazın artış gösteren üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları yaşlılar için önemli bir problemdir. Yaşlılarda alt solunum yolu enfeksiyonları, hastaneye yatış gerektirecek kadar ciddi sağlık problemlerine hatta ölümcül sonuçlara yol açabilir. Enfeksiyonlu yaşlılarda ateş yükselmesi olmayabileceğini de unutmamak gerekir. Özellikle 65 yaş üzerinde ve şeker veya böbrek hastalığı olanlar yüksek risk altındadır. Bunlardan korunmak için bol sıvı alın ve istirahat edin. İyileşinceye kadar deniz ya da havuza girmeyin. Bol meyve veya sebze tüketin. Düzenli olarak ellerinizi yıkayın. Böylece, kapı kolları ve ışık düğmeleri gibi diğer insanların da kullandığı yüzeylerden ellerinize bulaşan mikropları yok etmiş olursunuz. Eğer soğuk algınlığı geçiriyorsanız, kendi kendinizi tekrar enfekte etmemek için kumaş mendil yerine tek kullanımlık kâğıt mendiller tercih edin.”
